Jakie są przyczyny i objawy niedokrwistości?

Wśród stanów patologicznych wpływających na układ krwionośny na szczególną uwagę zasługuje zaburzenie związane z nieprawidłową zawartością hemoglobiny w erytrocytach. Prowadzi do ograniczenia zdolności krwi do transportu tlenu do tkanek. Niedokrwistość, będąca manifestacją tego deficytu, może wynikać z wielu przyczyn, wśród których wyróżnia się zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne, wpływające na procesy produkcyjne i destrukcyjne komórek krwi. Dowiedz się więcej!

Co to jest niedokrwistość i kto jest na nią szczególnie narażony?

Stan, w którym organizm cierpi na deficyt czerwonych krwinek lub hemoglobiny, znany jest jako anemia, inaczej niedokrwistość. Jest to zaburzenie, które prowadzi do zmniejszenia zdolności krwi do efektywnego transportu tlenu do tkanek, co ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Grono osób szczególnie narażonych na rozwój niedokrwistości jest duże i obejmuje różne grupy populacyjne, przy czym niektóre z nich są bardziej podatne z powodu swojej specyficznej sytuacji fizjologicznej, stanu zdrowia lub stylu życia. Kobiety w wieku rozrodczym znajdują się w grupie ryzyka z powodu regularnej utraty krwi podczas menstruacji oraz zwiększonego zapotrzebowania na żelazo w czasie ciąży. Osoby starsze również często cierpią na anemię, co wiąże się z występowaniem przewlekłych chorób, zmniejszoną zdolnością do absorpcji składników odżywczych oraz potencjalnymi problemami z apetytem.

Jakie są rodzaje niedokrwistości i ich przyczyny?

Wyróżnia się wiele rodzajów niedokrwistości, różniących się pod względem przyczyn, mechanizmów powstawania oraz konsekwencji dla zdrowia pacjenta.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszą formą anemii, wynikającą z niewystarczającej ilości tego składnika mineralnego, co ogranicza produkcję hemoglobiny. Przyczynami mogą być niedobory w diecie, utrata krwi, zwiększone zapotrzebowanie na żelazo (np. w ciąży) lub zaburzenia wchłaniania.

Niedokrwistość aplastyczna jest rzadką, ale poważną formą anemii, gdzie dochodzi do upośledzenia lub zahamowania produkcji krwinek przez szpik kostny. Przyczyną mogą być czynniki genetyczne, ekspozycja na toksyczne substancje (np. chemikalia, promieniowanie) lub choroby autoimmunologiczne.

Niedokrwistość sierpowata i talasemia to przykłady anemii hemolitycznych wynikających z wad genetycznych. W pierwszym przypadku dochodzi do powstawania nieprawidłowej hemoglobiny S, co sprawia, że erytrocyty przyjmują kształt sierpa i są łatwo niszczone. Z kolei talasemia charakteryzuje się nieprawidłowością w produkcji jednego z łańcuchów hemoglobiny. Prowadzi to do powstawania mniejszych i mniej funkcjonalnych czerwonych krwinek.

Jakie są objawy niedokrwistości?

Osoby cierpiące na anemię często zgłaszają uczucie chronicznego zmęczenia i osłabienia, nawet po odpowiednim odpoczynku. Może to znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie, zmniejszając wydajność w pracy czy szkole oraz ogólną aktywność życiową. Bladość skóry i błon śluzowych, szczególnie widoczna na powiekach, dłoniach i wewnętrznej stronie ust, jest kolejnym typowym objawem, odzwierciedlającym niski poziom hemoglobiny i czerwonych krwinek.

Zaburzenia koncentracji i pamięci również mogą towarzyszyć niedokrwistości, jako że mózg otrzymuje mniej tlenu, co negatywnie wpływa na funkcje poznawcze. Niektórzy pacjenci skarżą się na zawroty głowy, zimne dłonie i stopy, spowodowane ograniczonym przepływem krwi oraz słabość do żucia lodu lub jedzenia nietypowych substancji, jak ziemia czy kreda (zjawisko znane jako pica), która może wskazywać na specyficzne niedobory żywieniowe.

Diagnostyka anemii: jakie badania zrobić?

Rozpoznanie niedokrwistości zaczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego, który wskazuje na możliwe przyczyny, takie jak dieta, choroby przewlekłe czy dziedziczność. Ważną rolę odgrywają badania laboratoryjne, w tym morfologia krwi obwodowej z rozmazem, umożliwiająca ocenę poziomu hemoglobiny i wskaźników czerwonokrwinkowych, co pomaga w identyfikacji typu anemii. Niezbędne są także pomiary poziomu żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego w surowicy. W niektórych przypadkach, gdy wymagana jest bardziej szczegółowa diagnoza, wykonuje się biopsję szpiku kostnego.

Badaj się regularnie – warto!

Dbanie o zdrowie to nie tylko codzienne nawyki i zbilansowana dieta, ale również regularne badania, które pozwalają wykryć wiele schorzeń na wczesnym etapie, znacząco zwiększając szanse na skuteczne leczenie. Pamiętaj o profilaktyce, aby nie dać się zaskoczyć niedoborom i chorobom. A więcej informacji, jak dbać o zdrowie znajdziesz na blogu Forever Strong.